Pasja Janowa Bacha po raz pierwszy w nowym gmachu Filharmonii w Szczecinie
11 i 13 kwietnia 2025 roku po raz pierwszy w gmachu przy Małopolskiej 48 zabrzmi wielkie oratoryjne dzieło Bacha – Pasja wg św. Jana. Utwór ten jeszcze nigdy nie był wykonywany w złotej sali Filharmonii w Szczecinie, choć szczecińscy filharmonicy mieli go w swoim repertuarze w przeszłości. Przy tej okazji przypominamy interpretację tego monumentalnego dzieła z 1997 roku, publikując fragmenty jego wykonania sprzed 28 lat.
Dyrektorem artystycznym i głównym dyrygentem orkiestry był wówczas Jerzy Salwarowski, który stanowisko to objął w 1996 roku. Znakiem rozpoznawczym jego kadencji, która trwała do 2003 roku, był swoisty powrót do dziedzictwa Stefana Marczyka – legendarnego dyrektora naczelnego i artystycznego Filharmonii w Szczecinie w jednej osobie (wówczas noszącej nazwę Państwowej Filharmonii w Szczecinie). Marczyk stał za sterami instytucji przez blisko 20 lat (1971-1990) i to właśnie on wprowadził do repertuaru orkiestry dzieła kanatowo-oratoryjne, których wcześniej w takiej ilości nie wykonywano. Przyczyniły się do tego międzynarodowe sukcesy szczecińskich chórów akademickich, zwłaszcza Chóru Akademickiego Politechniki Szczecińskiej (dziś Chór Akademicki im. prof. Jana Szyrockiego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie), ale także przekonanie, że muzyka oratoryjna, jak żadna inna ma moc przyciągania tłumów. Nie pomylił się. Monumentalne dzieła na chór, orkiestrę i solistów okazały się skutecznym remedium na problemy frekwencyjne, z którymi borykała się wówczas Filharmonia.
Z Bachem Marczykowi było jednak nie po drodze, nie czuł się w tej muzyce wystarczająco swobodnie, dlatego interpretacje dzieł Bacha powierzał Janowi Szyrockiemu – dyrygentowi Chóru Politechniki Szczecińskiej. I to właśnie on poprowadził Orkiestrę Filharmonii oraz Chór Politechniki Szczecińskiej w Pasji wg św. Jana Bacha w 1985. Koncert okazał się ogromnym sukcesem i zapisał się w historii muzycznej miasta. Szkoda, że „Pasja wg św. Jana” zabrzmiała w sali filharmonii tylko dwukrotnie. Tak wielki wysiłek wykonawców powinien zaowocować przynajmniej czterema koncertami w Szczecinie. Sądząc po braku biletów w filharmonicznych kasach na długo przed premierą, dwa dodatkowe koncerty przebiegłyby zapewne przy kompletach słuchaczy. – żalił się Głos Szczeciński.
Jerzy Salwarowski, znany z zamiłowania do muzyki kantatowo-oratoryjnej, wrócił do tych znakomitych tradycji zespołu. Szczecińscy melomani wkrótce mogli usłyszeć m.in. takie dzieła jak Carmina Burana Orffa, Mesjasz Handla czy IX Symfonia Beethovena. A już w drugim roku obecności Salwarowskiego na stanowisku dyrektorskim w repertuarze pojawiła się także wielka Pasja wg św. Jana Bacha. Salwarowski odszedł od XIX – wiecznej tradycji wykonywania bachowskich pasji w romantycznej stylistyce. Zrezygnował z wielkiego składu orkiestry i 100-osobowego chóru, by postawić na orkiestrę i chór zbliżone do tych, którymi mógł dysponować sam Bach. Więcej, zrezygnował także z pompy i zwolnionego tempa, by przedstawić słuchaczom wartką opowieść przystającą do XX wieku.
Koncert ten nie odbył się jednak bez pewnych przygód. Pierwotnie planowano, że wykonanie Pasji będzie miało miejsce 21.03.1997 w Kościele św. Jana Ewangelisty przy ul. św. Ducha 9 w Szczecinie, a więc w pierwszy dzień wiosny, choć wiosna w tamtym roku nie spieszyła się z nadejściem. Przez kilka dni przed planowanym koncertem, na który wszystkie bilety już dawno wyprzedano, pracowały pełną parą wielkie dmuchawy wypożyczone ze Stoczni Szczecińskiej. Miały ogrzać kościół do co najmniej 16 stopni, aby zapewnić minimalny komfort zarówno publiczności jak i wykonawcom podczas koncertu. Mijały jednak kolejne dni, a temperatura wewnątrz świątyni ledwo drgnęła. W dniu koncertu, kiedy do owych 16 stopni dalej było daleko, podjęto decyzję o przeniesieniu koncertu do sali koncertowej Filharmonii. Było już zbyt późno by o tym fakcie poinformować wszystkich melomanów, dlatego wynajęto autobusy komunikacji miejskiej, które przewoziły słuchaczy z kościoła przy św.Ducha pod siedzibę Filharmonii. Ta nieco karkołomna operacja zakończyła się sukcesem, a koncert został owacyjnie przyjęty przez słuchaczy. To właśnie dlatego w zamieszczonej poniżej zapowiedzi koncertu widać adres Kościoła św. Jana Ewangelisty a na archiwalnym nagraniu dawną salę koncertową przy Armii Krajowej 1.
Zachęcamy do obejrzenia unikalnych i obszernych fragmentów nagrania z tamtego wykonania Pasji Janowej Bacha, w dawnej siedzibie Filharmonii w Szczecinie (wówczas noszącej nazwę Filharmonii Szczecińskiej). W roli solistów wystąpili wówczas: Bożena Harasimowicz-Haas (sopran), Katarzyna Suska (mezzosopran), Ryszard Minkiewicz (tenor), Leszek Skrla (baryton), Bogdan Makal (bas). Śpiewał Zespół Wokalistów Camerata Nova, przygotowany przez Eugeniusza Kusa. Grała Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Szczecińskiej pod batutą Jerzego Salwarowskiego.
Fragment materiału "Spotkania z muzyką" z 1997 roku
Produkcja: OTV Szczecin
Autor: St. Modelski
Zdjęcia: D. Aniołkowski
Materiał opublikowany na licencji Telewizji Polskiej S.A.
Z Bachem Marczykowi było jednak nie po drodze, nie czuł się w tej muzyce wystarczająco swobodnie, dlatego interpretacje dzieł Bacha powierzał Janowi Szyrockiemu – dyrygentowi Chóru Politechniki Szczecińskiej. I to właśnie on poprowadził Orkiestrę Filharmonii oraz Chór Politechniki Szczecińskiej w Pasji wg św. Jana Bacha w 1985. Koncert okazał się ogromnym sukcesem i zapisał się w historii muzycznej miasta. Szkoda, że „Pasja wg św. Jana” zabrzmiała w sali filharmonii tylko dwukrotnie. Tak wielki wysiłek wykonawców powinien zaowocować przynajmniej czterema koncertami w Szczecinie. Sądząc po braku biletów w filharmonicznych kasach na długo przed premierą, dwa dodatkowe koncerty przebiegłyby zapewne przy kompletach słuchaczy. – żalił się Głos Szczeciński.
Jerzy Salwarowski, znany z zamiłowania do muzyki kantatowo-oratoryjnej, wrócił do tych znakomitych tradycji zespołu. Szczecińscy melomani wkrótce mogli usłyszeć m.in. takie dzieła jak Carmina Burana Orffa, Mesjasz Handla czy IX Symfonia Beethovena. A już w drugim roku obecności Salwarowskiego na stanowisku dyrektorskim w repertuarze pojawiła się także wielka Pasja wg św. Jana Bacha. Salwarowski odszedł od XIX – wiecznej tradycji wykonywania bachowskich pasji w romantycznej stylistyce. Zrezygnował z wielkiego składu orkiestry i 100-osobowego chóru, by postawić na orkiestrę i chór zbliżone do tych, którymi mógł dysponować sam Bach. Więcej, zrezygnował także z pompy i zwolnionego tempa, by przedstawić słuchaczom wartką opowieść przystającą do XX wieku.
Koncert ten nie odbył się jednak bez pewnych przygód. Pierwotnie planowano, że wykonanie Pasji będzie miało miejsce 21.03.1997 w Kościele św. Jana Ewangelisty przy ul. św. Ducha 9 w Szczecinie, a więc w pierwszy dzień wiosny, choć wiosna w tamtym roku nie spieszyła się z nadejściem. Przez kilka dni przed planowanym koncertem, na który wszystkie bilety już dawno wyprzedano, pracowały pełną parą wielkie dmuchawy wypożyczone ze Stoczni Szczecińskiej. Miały ogrzać kościół do co najmniej 16 stopni, aby zapewnić minimalny komfort zarówno publiczności jak i wykonawcom podczas koncertu. Mijały jednak kolejne dni, a temperatura wewnątrz świątyni ledwo drgnęła. W dniu koncertu, kiedy do owych 16 stopni dalej było daleko, podjęto decyzję o przeniesieniu koncertu do sali koncertowej Filharmonii. Było już zbyt późno by o tym fakcie poinformować wszystkich melomanów, dlatego wynajęto autobusy komunikacji miejskiej, które przewoziły słuchaczy z kościoła przy św.Ducha pod siedzibę Filharmonii. Ta nieco karkołomna operacja zakończyła się sukcesem, a koncert został owacyjnie przyjęty przez słuchaczy. To właśnie dlatego w zamieszczonej poniżej zapowiedzi koncertu widać adres Kościoła św. Jana Ewangelisty a na archiwalnym nagraniu dawną salę koncertową przy Armii Krajowej 1.
Zachęcamy do obejrzenia unikalnych i obszernych fragmentów nagrania z tamtego wykonania Pasji Janowej Bacha, w dawnej siedzibie Filharmonii w Szczecinie (wówczas noszącej nazwę Filharmonii Szczecińskiej). W roli solistów wystąpili wówczas: Bożena Harasimowicz-Haas (sopran), Katarzyna Suska (mezzosopran), Ryszard Minkiewicz (tenor), Leszek Skrla (baryton), Bogdan Makal (bas). Śpiewał Zespół Wokalistów Camerata Nova, przygotowany przez Eugeniusza Kusa. Grała Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Szczecińskiej pod batutą Jerzego Salwarowskiego.
Fragment materiału "Spotkania z muzyką" z 1997 roku
Produkcja: OTV Szczecin
Autor: St. Modelski
Zdjęcia: D. Aniołkowski
Materiał opublikowany na licencji Telewizji Polskiej S.A.
pt. 11-04-2025, 19:00 | nd. 13-04-2025, 19:00
Pasja Janowa
Pasja Janowa


07-04-2025, 13:39:41