scroll
24NOV '17Fr, 19:00

Brahms | Schumann

Sinfonisches Konzert
Sinfoniesaal
KÜNSTLER*INNEN
  • Philippe Bach - Dirigent
MUSIK
  • Johannes Brahms - I Koncert fortepianowy d-moll op. 15
  • Robert Schumann - Sinfonie Nr. 4 d-Moll op. 120
Kompozytorów romantycznych na ogół więcej dzieliło niż łączyło. Na tym tle przyjaźń Brahmsa i Schumanna jawi się jako coś wyjątkowego. Wszystko zaczęło się od pewnego prywatnego recitalu 1 października roku 1853, kiedy to wzięty wówczas pianista Brahms zaprezentował swoje dzieła fortepianowe Robertowi Schumannowi. Kiedy skończył I część swojej sonaty C-dur Schumann wyszedł z pokoju. Wrócił z żoną i poprosił, aby Johannes zagrał raz jeszcze. W swoim notatniku zapisze później „on jest tym, który miał nadejść”.

Zauważmy Schumann idzie po małżonkę, by ta niczym wyższa instancja dała stempel pod dyplomem. No cóż, Klara była wówczas kompozytorką i wyśmienitą pianistką (co było historycznym wyjątkiem w świecie muzyki opanowanym przez mężczyzn). Przypomnijmy na marginesie, iż czasem zdarzało jej się nawet przyćmiewać sławę męża – jak np. podczas jednego z recitali dla Cesarza, kiedy po występie Klary monarcha zapytał Roberta czy również ma jakieś zdolności muzyczne... Przyjaźń była głęboka i dozgonna. Brahms niezmiennie liczył się ze zdaniem Schumannów. Po śmierci Roberta zaś posyłał Klarze swoje kompozycje, czekając na ocenę niczym uczniak na pochwałę pani od muzyki. Nie ulega wątpliwości, że darzył ją głębokim uczuciem, Klara zaś – jak to ujęła w jednym z listów „kochała go jak syna”. Natura ich zażyłości była złożona, ale nic dziwnego wszak to epoka romantyczna i te uczucia raczej nigdy nie były proste.

Co się zaś tyczy koncertu fortepianowego d-moll to droga do jego ostatecznej wersji była długa, a i owa postać finalna nie miała dobrej reputacji (złe recenzje…). Początkowo miał to być duet na dwa fortepiany, potem zaś czteroczęściowa symfonia. Do owej symfonicznej postaci Brahms zdecydował się dokomponować partię fortepianu, przerabiając wszystko i nadając całości klasyczną trzyczęściową formę. W efekcie słyszymy rodzaj monumentalnego koncertu symfonicznego, w którym nie chodzi o czysty popis wirtuozerii – to raczej rodzaj walki Dawida z Goliatem (pianista rzuca wyzwanie orkiestrze). Istnieje pewna teoria łącząca dramatyzm koncertu z okolicznościami jego powstania. Otóż w roku 1854, kiedy Brahms rozpoczął pracę nad dziełem, dowiedział się – niestety z gazet – o próbie samobójczej Schumanna, który rzucił się do Renu. Był to efekt ataku choroby psychicznej genialnego twórcy „Dichterliebe”. Jeśli zatem prace nad koncertem d-moll zbiegły się w czasie z szokującymi wieściami o chorobie przyjaciela, oczekiwaniem na jego wyzdrowienie (przebywał prywatnym w zakładzie w Endenich) i widokiem cierpienia Klary, nie powinien nas dziwić dramatyczny charakter głównego tematu fortepianowego I części…

Partię solową usłyszymy w wykonaniu izraelskiego pianisty Romana Rabinovicha, który zdążył już zdobyć serca publiczności takich sal, jak Carnegie Hall w Nowym Jorku, Gewandhaus w Lipsku czy John F. Kennedy Center for the Performing Arts w Waszyngtonie.

Robert Schumann podobnie jak Brahms myślał początkowo o karierze koncertującego pianisty. Jednak dość poważne kłopoty z prawą ręką spowodowane czy to zbyt forsownymi ćwiczeniami czy to pewnymi wrodzonymi ograniczeniami (trudno dziś orzec) sprawiły, że skupił się na kompozycji. Twórczość symfoniczna Schumanna rozkwitła w latach 40. XIX wieku, kiedy to, po wieloletnich, dramatycznych staraniach, poślubił ukochaną Klarę Wieck. W 1841 roku, po sukcesie I Symfonii, powstała następna, która przeszła później do historii jako IV Symfonia d-moll. Dramatyzm tej kompozycji także wiązany jest w literaturze z okolicznościami powstania. Być może w istocie słychać tu echo owych lat, kiedy to młodzi kochali się w konspiracji, w strachu przed obsesyjnym sprzeciwem ojca Klary Friedricha Wiecka.

Utwór był od początku koncypowany jako Fantazja symfoniczna, której cechą charakterystyczną było następowanie części cyklu bez przerw – podobno Schumann nie znosił sytuacji, w której publiczność klaszcze pomiędzy częściami (jakie to szczęście, że dziś publiczność wie już o tym dobrze, że nie klaszcze się między częściami symfonii…).

Robert Schumann był zwolennikiem muzyki absolutnej czyli sztuki dźwiękowej bez dodatkowych poetyckich dookreśleń. Wedle Alfreda Einsteina jednak IV symfonia nie jest zupełnie pozbawiona podłoża pozamuzycznego. Jest ono jednak skryte, dając o sobie znać jedynie w Romanzy. Nie chciał być bardziej „czytelny”: muzyka ma ukrywać program w tajemniczych głębinach (Alfred Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu, s. 139). Jakiż to pozamuzyczny impuls stał za tym dziełem? Nieco światła może tu rzucić pewien wpis dokonany przez kompozytora w marcu 1841 roku w „ślubnym dzienniku”, a często wiązany z Symfonią d-moll. Jest w nim mowa o chęci sportretowania Klary w tym właśnie dziele...Nie byłby to zresztą jedyny utwór, w którym Schumann sportretował ukochaną (w wolnej części koncertu wiolonczelowego następuje przecież metafora dialogu z żoną). No cóż, Schumann podobnie jak Brahms, kochał Klarę i liczył się z jej zdaniem. Obaj też być może zdawali sobie sprawę, że miłość może i jest ślepa, ale na pewno nie jest…głucha.

------------------------------
dr Mikołaj Rykowski
Muzykolog i dyplomowany klarnecista, związany z Katedrą Teorii Muzyki na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Autor książki i licznych artykułów poświęconych fenomenowi Harmoniemusik – XVIII-wiecznej praktyce zespołów instrumentów dętych. Współautor scenariuszy "Speaking concerts" i autor słownych wprowadzeń do koncertów filharmonicznych w Szczecinie, Poznaniu, Bydgoszczy i Łodzi.

Die Ausstellung ist während der Veranstaltung verfügbar:
VI Międzynarodowe Biennale Plakatu Społeczno-Politycznego
“Dwanaście uniwersalnych wartości: nadzieja, tolerancja, szacunek, wolność, przełamywanie barier, spotkanie, odpowiedzialność, sprawiedliwość, porozumienie, solidarność, dialog, równość, które określiły nasze działania, jako drogowskazy wpisuję się w idee Biennale i stanowią linię przewodnią i motywację dla naszych dalszych działań”. Za słowami Leszka Szustera – dyrektora Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży i Pawła Warchoła – kuratora wystawy, podpisało się kilkuset artystów z 27 krajów, tworząc 594 plakatów. Dzieła te stanowią graficzny odzew na współczesną rzeczywistość.
24-11-2017 19:00Mehr
VIDEOS UND FOTOS
Mecenasem koncertu Veriko Tchumburidze | Zwyciężczyni 15. Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego jest Lesław Siemaszko.
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie uczestniczy w programie "Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!" organizowanym przez Instytut Muzyki i Tańca ze środków MKiDN.
Mecenas







DETAILS
Brahms | Schumann
24-11-2017 19:00
SinfoniesaalFilharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
ul. Małopolska 48
70-515 Szczecin

November 2017
03NOV '17Fr, 19:00
ANIMATO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Berlin Youth OrchestraSinfonisches Konzert
04NOV '17Sa, 09:00
Raniutto - LegatoWorkshopsdla dzieci do 2. roku życia
04NOV '17Sa, 10:30
Raniutto - PortatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia
04NOV '17Sa, 12:00
Raniutto - StaccatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 4. do 6. roku życia
04 NOV, Sa, 20:00 - O.S.T.R. AUTENTYCZNIEkoncert zewnętrzny
05NOV '17So, 17:00
Strach ma wielkie uszy FamilienkonzertKinder ab 6 Jahren mit Erwachsenenbegleitung
05NOV '17So, 17:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
06 NOV, Mo, 19:00 - MOR KARBASIkoncert zewnętrzny
07NOV '17Di, 19:00
RUBATOManiucha i Ksawery - Improwizacje PoleskieTraditionelles Konzert
08NOV '17Mi, 19:00
INTERMEZZO 2017/2018Hob-beats Duo | Szczecin Young PercussionKammerkonzert
09NOV '17Do, 19:00
SOUNDLABKatarzyna Borek | LAB 2: El-pianoElektronisches Konzert
10NOV '17Fr, 19:00
SONORO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Lutosławski | DvořákSinfonisches Konzert
11NOV '17Sa, 17:00
11NOV '17Sa, 19:00
ANIMATO 2017/2018Vivat PoloniaSinfonisches Konzert
12 NOV, So, 16:00 - GWIEZDNE WOJNY KONCERTOWOkoncert zewnętrzny
12 NOV, So, 19:00 - GWIEZDNE WOJNY KONCERTOWOkoncert zewnętrzny
13NOV '17Mo, 09:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
13NOV '17Mo, 10:30
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
13NOV '17Mo, 12:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
13 NOV, Mo, 19:00 - KUBA BADACH OLDSCHOOLkoncert zewnętrzny
14NOV '17Di, 09:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
14NOV '17Di, 10:30
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
14NOV '17Di, 12:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
14 NOV, Di, 19:00 - VARIUS MANXkoncert zewnętrzny
14NOV '17Di, 19:30
15NOV '17Mi, 17:00
Seniorita w Filharmonii - koncert wyjazdowyAusgehendes Konzert / Workshop-Finale
15 NOV, Mi, 18:00 - KONCERT FINAŁOWY PROJEKTU „MIGIEM NA MAJKA”koncert zewnętrzny
16NOV '17Do, 19:00
PIANOFORTE 2017/2018Laureaci Konkursu Chopinowskiego | YamamotoErwägungsgrund
17NOV '17Fr, 19:00
SONORO 2017/2018Młynarski | BrucknerSinfonisches Konzert
18NOV '17Sa, 12:00
Seniorita w Filharmonii - koncert wyjazdowyAusgehendes Konzert / Workshop-Finale
18NOV '17Sa, 18:00
Arhythmic Perfection Plan vol. 2Krzysztof Knittel i przyjacieleKollektive Improvisation
18NOV '17Sa, 19:00
Arhythmic Perfection Plan vol. 2Mazzoll & Arhythmic Perfection - koncert w ciemnościachKonzert
18NOV '17Sa, 20:00
Arhythmic Perfection Plan vol. 2Tropy + Pedro FerreiraKonzert
18NOV '17Sa, 22:00
Arhythmic Perfection Plan vol. 2Jurek Przeździecki - DJ setEine Tanzparty
19NOV '17So, 17:00
BRILLANTE 2017/2018Bernard Kawka | muzyka legendy jazzuSinfonisches Konzert
20NOV '17Mo, 09:00
DoNuta taktuje - W trasie Konzert auswärtsdla przedszkoli
20NOV '17Mo, 11:00
DoNuta taktuje - W trasie Konzert auswärtsdla przedszkoli
20 NOV, Mo, 20:00 - GRZEGORZ TURNAU L-LIVE KONCERT URODZINOWYkoncert zewnętrzny
21 NOV, Di, 19:00 - PETER BENCEkoncert zewnętrzny
22NOV '17Mi, 19:00
MISTERIOSOSalonowe impresjeKammerkonzert
24NOV '17Fr, 16:00
24NOV '17Fr, 19:00
VIRTUOSO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Brahms | SchumannSinfonisches Konzert
25NOV '17Sa, 09:00
Raniutto - LegatoWorkshopsdla dzieci do 2. roku życia
25NOV '17Sa, 10:30
Raniutto - PortatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia
25NOV '17Sa, 12:00
Raniutto - StaccatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 4. do 6. roku życia
25NOV '17Sa, 19:00
27NOV '17Mo, 10:00
27NOV '17Mo, 12:00
27NOV '17Mo, 12:00
Seniorita w Filharmonii - koncert wyjazdowyAusgehendes Konzert / Workshop-Finale
27NOV '17Mo, 19:00
ESPRESSIVOTomasz Stańko Quartet Jazzkonzert
28 NOV, Di, 20:00 - ANIA DĄBROWSKAkoncert zewnętrzny
29 NOV, Mi, 19:00 - CZESŁAW ŚPIEWAkoncert zewnętrzny
30NOV '17Do, 09:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
30NOV '17Do, 10:30
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
30NOV '17Do, 12:00
DoNuta taktuje - Na razKammerkonzertdla przedszkoli
30 NOV, Do, 20:00 - THE DUMPLINGS ORKIESTRAkoncert zewnętrzny
Dezember 2017
01DEZ '17Fr, 19:00
SONORO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Pieśń nocy MahleraSinfonisches Konzert
03DEZ '17So, 17:00
Sosna czy świerk FamilienkonzertKinder ab 6 Jahren mit Erwachsenenbegleitung
03DEZ '17So, 17:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
04DEZ '17Mo, 19:00
05DEZ '17Di, 19:00
RUBATOPIOUN - Nuty OdzyskaneTraditionelles Konzert
05 DEZ, Di, 20:00 - STANISŁAWA CELIŃSKA [KONCERT ODWOŁANY]koncert zewnętrzny
06DEZ '17Mi, 09:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06DEZ '17Mi, 10:30
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06DEZ '17Mi, 12:00
DoNuta taktuje - Na dwaKammerkonzertdla klas I-III
06DEZ '17Mi, 19:00
07DEZ '17Do, 19:00
INTERMEZZO 2017/2018Chopin | SMOKKammerkonzert
08DEZ '17Fr, 19:00
VIRTUOSO 2017/2018 | Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Włoska robotaSinfonisches Konzert
09DEZ '17Sa, 09:00
Raniutto - LegatoWorkshopsdla dzieci do 2. roku życia
09DEZ '17Sa, 10:30
Raniutto - PortatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 2. do 4. roku życia
09DEZ '17Sa, 12:00
Raniutto - StaccatoWorkshopsdla dzieci w wieku od 4. do 6. roku życia
09 DEZ, Sa, 19:00 - JAZZ POD CHOINKĘ - WOJTEK KAROLAK TRIOkoncert zewnętrzny
10DEZ '17So, 17:00
BRILLANTE 2017/2018Z batutą i MoCartemSinfonisches Konzert
11 DEZ, Mo, 19:00 - ANIA RUSOWICZ I GOŚCIE - BIGBITOWE PASTORAŁKIkoncert zewnętrzny
13DEZ '17Mi, 19:00
MISTERIOSOFilharmonicy kameralnieKammerkonzert
14DEZ '17Do, 09:00
DoNuta taktuje - IntegraKammerkonzertdla klas I-III z udziałem muzyków Filharmonii i osób z dysfunkcjami
14DEZ '17Do, 10:30
DoNuta taktuje - IntegraKammerkonzertdla klas I-III z udziałem muzyków Filharmonii i osób z dysfunkcjami
14DEZ '17Do, 19:00
14DEZ '17Do, 19:30
Galerie auf der 4. EtageDepta-KleśtaVernissage
15DEZ '17Fr, 16:00
15DEZ '17Fr, 19:00
FESTIVO 2017/2018Mendelssohn | Pieśń pochwalnaSinfonisches Konzert
16DEZ '17Sa, 12:00
Salonik Wiolinowy, czyli dziecko pod skrzydłami filharmoniiWorkshopsdla dzieci w wieku od 3. do 6. roku życia
17DEZ '17So, 19:00
Filharmonia. Ostrożnie, wciąga!!!Dark Matter(s) & Jeszcze Polska Muzyka: Mykietyn & PeszatKonzert
18DEZ '17Mo, 10:00
18DEZ '17Mo, 12:00
19 DEZ, Di, 19:00 - KONCERT „BIAŁE ŚWIĘTA"koncert zewnętrzny
20DEZ '17Mi, 19:00
PIANOFORTE 2017/2018Lilya Zilberstein i synowieErwägungsgrund
21DEZ '17Do, 19:00
SOUNDLABRoyal String Quartet | LAB 3: El-quartetElektronisches Konzert
27DEZ '17Mi, 16:00
28DEZ '17Do, 16:00
28DEZ '17Do, 19:00
Koncert świątecznySinfonisches Konzert
29DEZ '17Fr, 16:00
31DEZ '17So, 20:00
2017
REPERTUAR