scroll
15DEC '23fr, 19:00

BEETHOVEN | Symfonia nr 5

Symphonic concert
Symphony Hall
MUSIC
  • Jean Sibelius - Violin Concerto in D minor, Op. 47
  • Ludwig van Beethoven - V Symfonia c-moll op. 67
Pobierz program koncertu

Koncert poprzedzony trzydziestominutowym wykładem wprowadzającym w wykonywane utwory. Wykład rozpocznie się o godz. 18:00 w sali kameralnej. Poprowadzą go studenci Wydziału Edukacji Muzycznej Akademii Sztuki w ramach projektu Akademia Słuchania – wspólnej inicjatywy Filharmonii i Akademii. Wstęp bezpłatny dla osób posiadających bilet na koncert.
Niekwestionowaną bohaterką tego wieczoru będzie Symfonia nr 5 c-moll op. 67 Ludwiga van Beethovena (1770-1827), która zabrzmi w drugiej części koncertu. 22 grudnia mija dokładnie 215 lat od jej światowej premiery (w 1808 roku). To nie tylko jeden z najsłynniejszych utworów w dziejach muzyki, ale i prawdziwa ikona kultury.

Jako jedyna symfonia, wyruszyła na podbój kosmosu na pokładzie bezzałogowej sondy Voyager I i, według danych NASA, w 2022 roku opuściła już Układ Słoneczny. W czasie II wojny światowej, otwierający pierwszą część utworu słynny czteronutowy motyw stał się potężnym symbolem zwycięstwa dla walczących z nazizmem aliantów, nawet w alfabecie Morse’a literę V (a zarazem rzymską cyfrę 5) od angielskiego słowa „victory” ('zwycięstwo') zapisano jako trzy kropki oraz kreskę „... _”, co odzwierciedlało rytmiczny zapis głównego motywu V Symfonii (da da da daaam). Ów słynny motyw, który według rzekomych słów samego Beethovena, miał symbolizować los pukający do drzwi, stał się z czasem bodaj najsłynniejszym motywem muzycznym wszech czasów, znanym nawet tym, którzy nigdy o Beethovenie nie słyszeli.

215 lat temu, kiedy wielki Ludwig dyrygował prawykonaniem swojej piątej symfonii, nie mógł nawet marzyć o takim sukcesie. Wszystko poszło nie tak. W słabo ogrzewanej sali koncertowej Teatru Wiedeńskiego było zbyt zimno, by publiczność mogła się skupić na słuchaniu, orkiestra grała bardzo słabo, a program wieczoru był tak rozbudowany, że koncert trwał przeszło cztery godziny. Beethoven, słynący z tego, że nie znał kompromisów, postanowił wykonać jednego wieczoru aż… osiem swoich utworów! Obok Symfonii nr 5 swoją światową premierę miały także m.in. Symfonia nr 6 Pastoralna oraz Koncert fortepianowy nr 4 (z Beethovenem w roli solisty i dyrygenta). Ten nieudany początek nie zaszkodził jednak późniejszej recepcji premierowanych wówczas dzieł, z których niemalże wszystkie stanowią dziś żelazny kanon muzyki klasycznej.

Pisząc swoją piątą symfonię, Beethoven zdawał już sobie w pełni sprawę, że postępująca od dekady utrata słuchu uczyni go niebawem kompletnie głuchym. Miał już wtedy za sobą dramatyczny kryzys psychiczny, który niemalże doprowadził go do samobójstwa. Przezwyciężenie go było dla kompozytora prawdziwym aktem heroizmu, bo, jak sam mówił, przy życiu trzymała go tylko chęć dania światu całej muzyki, którą miał w sobie. Zdaje się, że tę właśnie historię opowiada nam jego piąta symfonia, choć niektórzy widzą w niej także muzyczny portret walki ludzkości o wyrwanie się z sideł absolutyzmu, która tak pochłaniała kompozytora. Ponury, czteronutowy motyw, który przewija się nie tylko przez całą pierwszą część utworu, ale także, przetworzony, dochodzi do głosu we wszystkich następnych, jest tu niczym ziarno, z którego kiełkuje potężne drzewo. Od dramatycznej pierwszej części, pełnej cierpienia, walki i najgłębszej rozpaczy, Beethoven prowadzi nas powoli ku triumfalnej części czwartej, niczym z ciemności do światła. Po raz pierwszy w historii muzyki w orkiestrze symfonicznej grają tu puzony, wzbogacając nie tylko niezwykłe brzmienie sekcji blaszanej, ale także ładunek emocjonalny ostatniej części.

Robert Schumann, jeden z największych kompozytorów romantyzmu, mówił o „Piątce” Beethovena: Ilekroć się ją słyszy, porusza nas z niezmienną mocą, jak owe zjawiska przyrody, które, ilekroć się powtarzają, napełniają nas zawsze lękiem i zdumieniem. Siła jej oddziaływania nie maleje, porywając z równą mocą kolejne pokolenia słuchaczy.

Nim jednak najsłynniejsze cztery nuty w historii zabrzmią w naszej złotej sali, zabierzemy Państwa do niezwykłego świata muzyki Jeana Sibeliusa (1865--1943), fińskiego kompozytora, który przez wielu krytyków jest uznawany jest za jednego z największych symfoników XX wieku i ostatniego prawdziwego następcę Beethovena. W pierwszej części naszego wieczoru nie zagramy jednak żadnej z symfonii Sibeliusa, a usłyszą Państwo za to Koncert skrzypcowy d-moll op. 47. I gwarantujemy, że będzie to trwająca ok. 37 minut podróż do samego serca Finlandii. W pierwszej części słychać tu wyraźnie powiew rześkiego powietrza, a w lirycznej części drugiej – Sibelius za pomocą dźwięku odtwarza surowe i jakby skute lodem jezioro. Jest tu także nieustające napięcie między ogniem emocji a wolą zachowania ich w tajemnicy: – esencja nordyckiego „ja” – jak określił ten utwór znany dyrygent Paavo Järvi. Premiera koncertu, podobnie jak Symfonii nr 5 Beethovena, okazała się prawdziwą klapą – wymagającej partii solowej nie podołał niedoświadczony skrzypek. Sibelius był zdruzgotany. Jednak jego dzieło szybko docenili słuchacze i dziś zalicza się je do grona najwspanialszych koncertów skrzypcowych w historii oraz najwybitniejszych dzieł kompozytora, który, przypomnijmy, sam był niespełnionym skrzypkiem-wirtuozem. Utwór ten jest także najczęściej wykonywanym XX – wiecznym koncertem skrzypcowym, a w swoim repertuarze mają go najwięksi mistrzowie i mistrzynie tego instrumentu. Na naszej scenie wykona go Essi Höglund – znakomita młoda fińska skrzypaczka, laureatka konkursów skrzypcowych: Jyväskylä Violin Competition i Tallinn International Young Musician Competition.

Oba wielkie utwory dzisiejszego tego wieczoru zagra dla Państwa Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Szczecinie pod batutą swojego głównego dyrygenta i dyrektora artystycznego Filharmonii – maestro Rune Bergmanna..
VIDEOS AND PHOTOS
Patronem Sezonu Jubileuszowego w Filharmonii w Szczecinie jest STRABAG, z którym wspólnie Budujemy Klimat Kultury.
Patron Sezonu Jubileuszowego




DETAILS
BEETHOVEN | Symfonia nr 5
15-12-2023 19:00
Symphony HallFilharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
ul. Małopolska 48
70-515 Szczecin

December 2023
01DEC '23fr, 19:00
MISTERIOSO 2023/2024Bruce Liu | RecitalRecital
02DEC '23sa, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
03DEC '23sn, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
03DEC '23sn, 17:00
KONCERTY RODZINNE 2023/2024 | Artysta rezydent 2023/2024Walerian Pawłowski | Taniec na pięcioliniiFamily concertfor children from 6 years of age accompanied by adults
04 DEC, mn, 20:00 - JOEP BEVINGkoncert zewnętrzny
05 DEC, tu, 19:00 - KONCERT 10 TENORÓWkoncert zewnętrzny
06 DEC, wd, 19:00 - MARCIN PATRZAŁEK. INSTRUMENTALIZMkoncert zewnętrzny
07DEC '23th, 19:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPVernissage
08DEC '23fr, 14:00
08DEC '23fr, 15:00
08DEC '23fr, 19:00
GRANDIOSO 2023/2024WARS | PALESTER | SKROWACZEWSKISymphonic concert
09DEC '23sa, 09:00
RANIUTTOWorkshops for children aged 1-2 with caregivers
09DEC '23sa, 10:30
RANIUTTOWorkshops for children aged 3-4 with caregivers
09DEC '23sa, 12:00
RANIUTTOWorkshops for children aged 5-6 with caregivers
09DEC '23sa, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
09DEC '23sa, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
09 DEC, sa, 19:00 - ANITA LIPNICKA. ŚNIENIEkoncert zewnętrzny
10DEC '23sn, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
10DEC '23sn, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
10DEC '23sn, 15:00
MISTERIOSO 2023/2024Filharmonicy kameralnie | Muzyka polskaChamber concert
10 DEC, sn, 18:00 - MAZOLEWSKI QUINTETkoncert zewnętrzny
12DEC '23tu, 19:00
Non-affilliated eventsWłoska gala operowa - Opera VeraWydarzenie współorganizowane
14 DEC, th, 19:00 - RAY WILSON - GENESIS CLASSICkoncert zewnętrzny
15DEC '23fr, 14:00
15DEC '23fr, 15:00
15DEC '23fr, 18:00
Akademia SłuchaniaAkademia SłuchaniaLecture
15DEC '23fr, 19:00
GRANDIOSO 2023/2024BEETHOVEN | Symfonia nr 5Symphonic concert
16DEC '23sa, 09:00
RANIUTTOWorkshops for children aged 1-2 with caregivers
16DEC '23sa, 10:30
RANIUTTOWorkshops for children aged 3-4 with caregivers
16DEC '23sa, 12:00
RANIUTTOWorkshops for children aged 5-6 with caregivers
16DEC '23sa, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
16DEC '23sa, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
16 DEC, sa, 19:00 - VARIUS MANX. HEJ, LUDZIE, IDĄ ŚWIĘTA!koncert zewnętrzny
17DEC '23sn, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
17DEC '23sn, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
18DEC '23mn, 10:00
DONUTA ZAPRASZAKoncert kameralnydla przedszkoli, klas I-III i seniorów
18DEC '23mn, 12:00
DONUTA ZAPRASZAKoncert kameralnydla przedszkoli, klas I-III i seniorów
18DEC '23mn, 18:00
Kampania Słyszę Dobre Dźwięki 2023-2024HEJ KOLĘDA!Concert
19DEC '23tu, 10:00
DONUTA ZAPRASZAKoncert kameralnydla przedszkoli, klas I-III i seniorów
19DEC '23tu, 12:00
DONUTA ZAPRASZAKoncert kameralnydla przedszkoli, klas I-III i seniorów
19 DEC, tu, 20:00 - MATT DUSK - A VERY SINATRA CHRISTMAS koncert zewnętrzny
20 DEC, wd, 19:00 - GLENN MILLER ORCHESTRAkoncert zewnętrzny
21 DEC, th, 17:00 - MAZOWSZEkoncert zewnętrzny
21 DEC, th, 20:00 - MAZOWSZEkoncert zewnętrzny
28 DEC, th, 19:00 - HALINA MLYNKOVA - NAJPIĘKNIEJSZE KOLĘDY I NIE TYLKOkoncert zewnętrzny
30DEC '23sa, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
30DEC '23sa, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
31DEC '23sn, 20:00
GRANDIOSO 2023/2024Koncert sylwestrowy | Fiesta Latina!Symphonic concert
January 2024
01JAN '24mn, 19:00
GRANDIOSO 2023/2024Koncert noworoczny | Fiesta Latina!Symphonic concert
05JAN '24fr, 19:00
GRANDIOSO 2023/2024Koncert Prezydencki | GERSHWIN | BERNSTEINSymphonic concert
06JAN '24sa, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
06JAN '24sa, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
06JAN '24sa, 19:00
GRANDIOSO 2023/2024Koncert Prezydencki | GERSHWIN | BERNSTEINSymphonic concert
07JAN '24sn, 12:00
Level 4. GalleryA między nami oceanExhibition
07JAN '24sn, 12:00
Galeria przy CerkwiMusic NON STOPExhibition
07 JAN, sn, 16:00 - THE BEATLES SYMFONICZNIEkoncert zewnętrzny
07 JAN, sn, 19:30 - THE BEATLES SYMFONICZNIEkoncert zewnętrzny
08 JAN, mn, 19:00 - NOWOROCZNA GALA - KONCERT WIEDEŃSKIkoncert zewnętrzny
10JAN '24wd, 10:00
KONCERTY SZKOLNE 2023/2024Wielka improwizacjaSchool concert dla klas I-III
10JAN '24wd, 12:00
KONCERTY SZKOLNE 2023/2024Wielka improwizacjaSchool concert dla klas IV-VIII
10 JAN, wd, 19:00 - KOMBII - NASZE POKOLENIEkoncert zewnętrzny
11JAN '24th, 19:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońVernissage
12JAN '24fr, 14:00
12JAN '24fr, 15:00
12JAN '24fr, 19:00
MISTERIOSO 2023/2024Koncert kolęd | Akademia SztukiConcert
13JAN '24sa, 12:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońExhibition
13 JAN, sa, 19:00 - KOLĘDY ŚWIATA: TGD + GOŚCIEkoncert zewnętrzny
14JAN '24sn, 12:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońExhibition
15JAN '24mn, 14:00
16 JAN, tu, 19:00 - WAGLEWSKI FISZ EMADEkoncert zewnętrzny
17JAN '24wd, 14:00
17JAN '24wd, 19:00
MISTERIOSO 2023/2024Filharmonicy kameralnie | RAVEL | GERSHWINChamber concert
18JAN '24th, 19:00
RUBATO 2023/2024ROM TOM DADA | Ireneusz Wojtczak Quartet World music concert
19JAN '24fr, 14:00
19JAN '24fr, 19:00
KONCERT SPECJALNY 2023/2024VIVAT Wiedeń!Concert
20JAN '24sa, 09:00
RANIUTTOWarsztaty z publicznościąfor children aged 1-2 with caregivers
20JAN '24sa, 10:30
RANIUTTOWarsztaty z publicznościąfor children aged 3-4 with caregivers
20JAN '24sa, 12:00
RANIUTTOWarsztaty z publicznościąfor children aged 5-6 with caregivers
20JAN '24sa, 12:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońExhibition
20JAN '24sa, 19:00
KONCERT SPECJALNY 2023/2024VIVAT Wiedeń!Concert
21JAN '24sn, 12:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońExhibition
22JAN '24mn, 09:00
Jazz Camp for Girls | Warsztatyworkshopsdla dziewcząt 10-16 lat ze szkół muzycznych
23JAN '24tu, 09:00
Jazz Camp for Girls | Warsztatyworkshopsdla dziewcząt 10-16 lat ze szkół muzycznych
23 JAN, tu, 19:00 - KONCERT WIEDEŃSKI W KRAINIE CZARDASZA koncert zewnętrzny
24JAN '24wd, 09:00
Jazz Camp for Girls | Warsztatyworkshopsdla dziewcząt 10-16 lat ze szkół muzycznych
24 JAN, wd, 19:00 - KRAKOWSKIE KLIMATY - WÓJCICKI, RYBOTYCKAkoncert zewnętrzny
25JAN '24th, 09:00
Jazz Camp for Girls | Warsztatyworkshopsdla dziewcząt 10-16 lat ze szkół muzycznych
26JAN '24fr, 14:00
26JAN '24fr, 15:00
26JAN '24fr, 19:00
GRANDIOSO 2023/2024VIVAT MOZART!Symphonic concert
27JAN '24sa, 09:00
RANIUTTOWarsztaty z publicznościąfor children aged 1-2 with caregivers
27JAN '24sa, 10:30
RANIUTTOWarsztaty z publicznościąfor children aged 3-4 with caregivers
27JAN '24sa, 12:00
RANIUTTOWarsztaty z publicznościąfor children aged 5-6 with caregivers
27JAN '24sa, 12:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońExhibition
27JAN '24sa, 20:00
SOUNDLAB 2023/2024OdysElectronic music concert
28JAN '24sn, 12:00
Level 4. GallerySolista | Cyprian NocońExhibition
28 JAN, sn, 19:00 - BEATA I BAJMkoncert zewnętrzny
30JAN '24tu, 10:00
Donuta zapraszaChamber concertdla przedszkoli, klas I-III i seniorów
30JAN '24tu, 12:00
Donuta zapraszaChamber concertdla przedszkoli, klas I-III i seniorów
30 JAN, tu, 19:00 - MAŁGORZATA OSTROWSKA - PIĘKNA PANI MELUZYNAkoncert zewnętrzny
31 JAN, wd, 19:00 - FOREVER YOUNGkoncert zewnętrzny
2023
REPERTUAR